„Trylogia Strażnicy Sampo, część I: Miecz” Timo Parvela + wyjaśnienia

Sampo to róg obfitości, zapewniający bogactwa znajdujące się w morzu, w ziemi oraz wszelką roślinność. Wzmianka o nim pojawiła się po raz pierwszy w starej legendzie fińskiej, opowiadającej o początkach świata, czyli w „Kalaveli”. Pytanie tylko, czy to wszystko ma coś wspólnego z recenzją książki, którą mam zamiar przedstawić?

Okazuje się, że tak i to całkiem wiele. Bowiem trylogia, której pierwszy tom mam już za sobą, ukazuje współczesną Finlandię, a dokładniej zmagania trójki młodych ludzi, którzy są zmuszeni zapobiec scaleniu w jedno Sampo – a musicie wiedzieć, że został on wcześniej rozbity na kawałki, które zapewniły bogactwo na różnych miejscach naszej planety. Całkiem sprawiedliwie, prawda? Tymczasem ktoś uparcie dąży do odnalezienie ostatnich odłamków, nie zważając na to, jaki ma to skutek na klimat i że wielu ludzi może umrzeć. Czas płynie nieubłaganie...

Zanim jednak grupa młodych przyjaciół dowiedziała się o tym, jaką misję ma przed sobą, wiodła dość normalne życie. Choć może niekoniecznie, jeśli wspomnieć o tym, że ojcowie bohaterów zaginęli w tajemniczych okolicznościach jakiś czas temu. Jednak żyli jak reszta rówieśników. Aż nagle, w Święto Wiosny, Ahti, dwunastoletni chłopiec, zaczyna grać na dziwnym kantele. Wówczas Ilmari, jego kolega, widzi, jak fotel dyrektora zapada się pod ziemię. Fantastycznych zjawisk pojawia się coraz więcej, wszystko jest coraz bardziej poplątane, choć pod koniec większość spraw się krystalizuje. Fabuła jest bardzo prosta i nie trzeba być wielce oczytanym, aby domyśleć się szczegółów – i mówi to nastolatka, do której w zamyśle jest kierowana ta opowieść. Co nie oznacza, że nie wzbudził we mnie emocji punkt kulminacyjny, wydarzenia go poprzedzające ani że na końcu wcale nie powiedziałam: „Łał!”. Bowiem chyba mi się wyrwało.

Chyba, ponieważ za bardzo zajęta byłam przewracaniem kartek. Jedna z najbardziej zaskakujących rzeczy w tej książce, to styl. Wszystko zgrabnie zaprezentowane, zarówno sytuacje z dnia codziennego, jak i te bardziej przyprawiające o gęsią skórkę. Jestem zdziwiona, ponieważ od dawna nie miałam w rękach książki traktującej o dzieciach tak naprawdę, a literatura z tego terenu mało komu kojarzy się z czymś przyjemnym. Pochłania się to o tyle szybko, że czcionka jest miła dla oka, a tytuły najwyraźniej żywcem wzięte właśnie z owej starej legendy, na której bazuje opowieść. A co jednocześnie ładnie nawiązuje do tematu danego rozdziału.

obraz ilustrujący legendę o Sampo

Na pierwszy plan w decydujących momentach wysuwa się Ahti i to o nim mogę powiedzieć najwięcej. Jest postacią, którą polubiłabym także prywatnie – śmiałą, dowcipną, podchodzącą lekko do życia ( przede wszystkim do szkoły), gwałtowną, a przy tym często działającą na własną rękę, co nie kończy się dla niego zbyt dobrze. Resztę bohaterów również mogłabym podsumować w kilku słowach: Ilmari to przyjaciel, który nie zawiedzie, powie szczerą prawdę i jest bardziej rozsądną częścią zespołu, majsterkowicz. Zaś jego siostra, Anni, to w zetknięciu z Ahtim ogień i woda. Jest inteligentna, ma mocny kręgosłup moralny, szybko kalkuluje, oczytana. „Ale to w końcu tylko dzieci...” i wydaje mi się, że autor nieco spłycił ich charaktery, podchodząc do tego w ten sposób. Można uznać to za czyste czepialstwo (w końcu sama sobie tak wmawiałam), bo bohaterowie zbyt wielkich, jak dotąd, szans na wykazanie się w ekstremalnych warunkach ( gdzie nie mogliby polegać na dorosłych) nie mieli. Jednak wydaje mi się, że mogłoby być odrobinę więcej wczucia w ich psychikę. Tym bardziej, że rozmawiają nie jak dzieci kończące podstawówkę, a już prędzej gimnazjum.

Zaskoczyło mnie jednak to, że Timo Parvela tak umiejętnie naszkicował postacie drugoplanowe, co sprawiło, że ich losy przyćmiły niejednokrotnie główny wątek. Choć w zasadzie wszystko można opisać jak cienkie strumyki, łączące się w jedno i wpadające do rzeki.

Świat opisany składa się z dwóch płaszczyzn, które mogę określić jako „naszą strefę” i „ciemną strefę”. W tą drugą wczuć się przyszło mi trudniej, bo i fragmenty poświęcone temu obszarowi były owiane tajemnicą. W kilku momentach się wciągnęłam, ale myślę, że podstawowym błędem jest fakt, że niewiele wiadomo o „Tym Złym”. Mogę się tylko domyślać, że więcej o nim dowiem się kolejnych częściach.

A przeczytam je z pewnością. Chociaż mogłabym twierdzić (i robiłam to wielokrotnie), że mam tutaj do czynienia z raczej mało skomplikowaną historią, gdzie nad kilkoma rzeczami warto byłoby popracować, a która nie uniknęła porównań z serią „Gone”. W końcu stwierdziłam, że nie warto robić czegoś takiego. Inna mentalność, inna baza, inna otoczka, aż wreszcie inny przekaz. Zresztą w połączeniu z muzyką, dość energiczną (polecam soundtrack do „Hanckocka”), czytało się naprawdę świetnie. I choć zwykło się I część cyklu napisać jak najlepiej, by sknocić resztę – a o tym, mimo wszystko, tutaj nie mogę mówić - to tym razem mam wielką nadzieję, że będzie zupełnie na odwrót. W końcu ta seria jest autorstwa jednego z najpopularniejszych pisarzy w Finlandii (w Polsce można szukać jego „Ella i przyjaciele”), a na to miano sobie czymś zasłużył.

Książkę otrzymałam od Wydawnictwa Kojro, za co serdecznie dziękuję:)

*

Teraz muszę wyjaśnić kilka spraw. Wiem, że wielu czytelników zbiegiem okoliczności wyparowało wraz z nadejściem mrozów. Trudno, będę musiała budować ten blog, tę Hermę, cegiełka po cegiełce na nowych fundamentach. Czemu jednak przeprowadziłam się z Onetu? Jeśli ktoś się tego nie domyśla, to jest prawdziwym szczęściarzem, ponieważ nie wie nawet troszkę, jaką katorgą jest momentami ustawienie na blogu na tamtym serwisie nawet banalnego szablonu. Ostatnio nie mogłam nic zapisać, opublikować, zmienić szablonu, aż wreszcie blog przestał wyświetlać się jako istniejący. Wówczas stwierdziłam, że trzeba zacząć uczyć się obsługiwać blogspota. Poza tym, nie oszukujmy się, na Onecie ciężko zrobić „karierę”, ponieważ recenzentów tam bytujących można policzyć na palcach jednej ręki. Mam nadzieję, że tutaj ilość wpisów pod notkami będzie zdecydowanie większa. Jednocześnie chcę powtórnie zaznaczyć, że ten blog jest przeniesiony, czyli ma już prawie pół roku.

Tym samym oświadczam, że „Magię stron” uznaję za otwarte:)

P.S. Jeśli kogoś zachęciły moje wpisy, to śmiało proszę komentować – ja naprawdę uwielbiam czytać Wasze opinie i na nie odpowiadać.